Τσακάλου Αλίκη, Διευθύντρια του Φαρμακείου του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ
Οι φαρμακευτικές δαπάνες σε μεγάλο ποσοστό καθορίζουν την οικονομική πορεία των Δημόσιων Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων και των Ασφαλιστικών Ταμείων. Oι ρυθμοί αύξησής τους ανά έτος την τελευταία δεκαετία ανέρχονται κατά μέσο όρο περίπου στο υψηλότατο ποσοστό 20-21% με αποτέλεσμα να έχουν κλονίσει οικονομικά τον Δημόσιο Τομέα Υγείας.
Το 2007 στην Ελλάδα σε σχέση με το 2006 οι νοσοκομειακές φαρμακευτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 49%.
Το 2007 σε σχέση με το 2006 οι φαρμακευτικές δαπάνες των Ασφαλιστικών Ταμείων αυξήθηκαν κατά 19%.
Το 2007 σε σχέση με το 2006 η συνολική φαρμακευτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 27,72%, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε ο ΕΟΦ. Ούτε η γήρανση του πληθυσμού, ούτε η είσοδος των νέων καινοτόμων αλλά ακριβών φαρμάκων μπορούν να δικαιολογήσουν την ραγδαία αύξηση των φαρμακευτικών δαπανών στην Ελλάδα. Στις ανεπτυγμένες χώρες, που διαθέτουν υψηλής ποιότητας συστήματα υγείας, η αύξηση είναι μόνο σε μονοψήφια ποσοστά. Στις χώρες της Ασίας και Αφρικής που παρουσιάζονται τα μεγαλύτερα ποσοστά παγκοσμίως, αυξάνονται με μέσο όρο 15% ανά έτος.
Πολλοί μιλούν δικαιολογημένα βάσει των στοιχείων ότι στην χώρα μας έχει στηθεί «μεγάλο φαγοπότι» με τις φαρμακευτικές δαπάνες. Το σίγουρο όμως είναι ότι εάν δεν παρθούν δραστικά μέτρα για την αλλαγή της πορείας δυστυχώς το ΕΣΥ και τα Ασφαλιστικά Ταμεία σύντομα θα καταρρεύσουν. Οι προσπάθειες για την συγκράτηση των δαπανών την τελευταία δεκαετία, με προτροπές και την ψήφιση νόμων δεν έφεραν μέχρι σήμερα κανένα αποτέλεσμα, διότι στις προτροπές κανείς δεν δίνει σημασία , οι δε νόμοι δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί λόγω των αντιδράσεων από οργανωμένα συμφέροντα που έχουν τεράστιο όφελος από την ανεξέλεγκτη αύξηση των δαπανών.
Η υλοποίηση του νόμου 3580/2007 περί προμηθειών βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο λόγω της υπέρμετρης φιλοδοξίας η Κεντρική Επιτροπή των Προμηθειών με 25 μόνο υπαλλήλους να διενεργεί 9000 διαγωνισμούς για λογαριασμό 289 φορέων υγείας, εργασία που πριν διενεργούσαν τουλάχιστον 700 υπάλληλοι. Η ενιαία κωδικοποίηση των υλικών δεν υλοποιήθηκε ώστε να υπάρχει κεντρική παρακολούθηση της κατανάλωσης ανά υλικό και προγραμματισμός των αναγκών των Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων, που θα διευκόλυνε την διενέργεια των κεντρικών διαγωνισμών. Πολλά Νοσοκομεία αδυνατούν να προβλέψουν τις ετήσιες ανάγκες τους με αποτέλεσμα να μην έχει συγκεντρώσει η ΕΠΥ τις συνολικές ετήσιες ανάγκες όλων των φορέων υγείας. Ο κίνδυνος να επανέλθουμε στην προηγούμενη «αμαρτωλή» κατάσταση σε σχέση με τις προμήθειες είναι ορατός, γι’ αυτό είναι απαραίτητη η ενίσχυση της κεντρικής επιτροπής προμηθειών με εξειδικευμένα στελέχη και η στήριξή της από τις ΔΥΠΕ . Είναι επιτακτική ανάγκη να αρχίσουν άμεσα οι διαγωνισμοί και στα φάρμακα, ώστε να πετύχουν τα Νοσοκομεία σημαντικές εκπτώσεις από τις φαρμακευτικές εταιρίες.
Ο νόμος 3457/2006 για την φαρμακευτική μεταρρύθμιση δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί και κλιμακώνονται οι αντιδράσεις των οργανωμένων συμφερόντων για την μη εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με τις τιμές αναφοράς των φαρμάκων και τις λίστες φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων ανάλογα με τις θεραπευτικές κατηγορίες. Η μη εφαρμογή του ανωτέρω νόμου έχει ως αποτέλεσμα τα Ασφαλιστικά Ταμεία να πληρώνουν αδικαιολόγητα για κάθε φάρμακο τις ακριβότερες εμπορικές ονομασίες, που συνήθως συνταγογραφούν χωρίς κανένα περιορισμό οι γιατροί, ενώ από επιστημονικές μελέτες έχει αποδειχτεί ότι τα πρωτότυπα φάρμακα είναι βιοϊσοδύναμα με τα ουσιωδώς όμοιά τους γενόσημα φάρμακα. Η υλοποίηση του άρθρου 9 του νόμου 3457/2006 για τα φάρμακα υψηλού κόστους αναβάλλεται συνεχώς, με σοβαρή οικονομική επιβάρυνση των Ασφαλιστικών Ταμείων. Οι φαρμακευτικές εταιρίες αντιδρούν στην εφαρμογή του άρθρου 9 που προβλέπει ότι και τα ιδιωτικά φαρμακεία θα πρέπει να προμηθεύονται τα φάρμακα υψηλού κόστους στην Νοσοκομειακή τιμή, ώστε να τα χρεώνουν στα Ασφαλιστικά Ταμεία στις ίδιες χαμηλές τιμές όπως τα Νοσοκομεία. Η μη εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης έχει ως αποτέλεσμα τα Ασφαλιστικά Ταμεία να χρεώνονται κατά 30% ακριβότερα τα ανωτέρω φάρμακα όταν οι ασφαλισμένοι τα προμηθεύονται από τον ιδιωτικό τομέα.
Ο νόμος 3408/2005 άρθρο 13 για τον καθορισμό της τιμής των φαρμάκων εφαρμόζεται με ελλείψεις και με καθυστερήσεις. Η νέα ρύθμιση των Υπουργείων Οικονομίας, Ανάπτυξης, Υγείας και Κοινωνικής Ασφάλισης στις 23/07/09, σχετικά με τον προσδιορισμό της τιμής των φαρμάκων με βάσει τον μέσο όρο των τριών φθηνότερων τιμών στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μέτρο θετικό που θα βοηθήσει στον στόχο να έχουμε φθηνές αρχικές τιμές στα φάρμακα και θα πρέπει άμεσα να προσαρμοστούν οι τιμές όλων των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων .Με την νέα ρύθμιση καταργήθηκε η διάταξη του νόμου 3408/05 που προέβλεπε ότι οι τιμές θα ορίζονται με βάση τον μέσο όρο από τις δύο φθηνότερες από τις 14 χώρες συν την Ελβετία και την φθηνότερη τιμή από τις 10 χώρες που έγιναν μέλη της Ε.Ε την 1/5/2004. Η συμμετοχή τιμής από την Ελβετία στο δείγμα καθορισμού των τιμών οδήγησε σε υψηλότερες τιμές στα φάρμακα από το 2006. Για να έχουμε όμως φθηνά φάρμακα το ανωτέρω μέτρο, που κατάργησε την συμμετοχή της Ελβετίας, πρέπει να συνοδευτεί και με διαγωνισμούς και εκπτώσεις διότι είναι αδιανόητο τα Ασφαλιστικά Ταμεία που πληρώνουν το 70% της αξίας των πωλήσεων των φαρμακευτικών εταιριών στην χώρα μας να χρεώνονται τα φάρμακα στην λιανική τους τιμή.
Η μηχανοργάνωση των Ασφαλιστικών Ταμείων ακόμη δεν ολοκληρώθηκε, με αποτέλεσμα να υπάρχουν δυσκολίες ώστε να ελεγχτεί και η πενιχρή επιστροφή του 3% που προβλέπει η Νομοθεσία ως επιστροφή από τις φαρμακευτικές εταιρίες προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Είναι επίσης απαραίτητο από την νομοθεσία να δοθεί η δυνατότητα για υπογραφή εκπτωτικών συμβολαίων μεταξύ των ασφαλιστικών ταμείων και των φαρμακευτικών εταιριών. Οι δε φαρμακοποιοί να είναι υποχρεωμένοι να χορηγούν στους ασθενείς φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα βάσει των συμβολαίων που έχουν υπογραφτεί.
Τα οργανωμένα συντεχνιακά συμφέροντα αντιδρούν ακόμη και μετά την ψήφιση των νόμων και η πολιτεία προσπαθώντας να βρει συμβιβαστικές λύσεις αργοπορεί στην εφαρμογή τους με αποτέλεσμα να θίγονται τα οικονομικά συμφέροντα των Νοσοκομείων και των Ασφαλιστικών Ταμείων. Οι διαδοχικές ρυθμίσεις για τα χρέη των Νοσοκομείων προς τους προμηθευτές και η πρόσφατη έκδοση από το Ελληνικό κράτος ομολόγων ύψους 4,6 δισεκατομμυρίων Ευρώ προκειμένου να καλυφτούν οι οικονομικές ανάγκες του ΙΚΑ αποδεικνύουν το μέγεθος του οικονομικού προβλήματος και επιβάλλουν την λήψη αποφασιστικών μέτρων για την αλλαγή της πορείας.
Η άμεση εφαρμογή των νόμων είναι το πρώτο αναγκαίο μέτρο για να ανατραπεί η ραγδαία αύξηση των φαρμακευτικών δαπανών στην χώρα μας που έχει κλονίσει οικονομικά τα Νοσοκομεία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.
Δυστυχώς στην Ελλάδα είμαστε αναγκασμένοι να αγωνιζόμαστε και για το αυτονόητο: Την εφαρμογή των νόμων. Η προεκλογική περίοδος που διανύουμε είναι κατάλληλη για να υπενθυμίσουμε στους πολιτικούς μας ότι εάν θέλουν την αναβάθμιση και εξυγίανση του Ε.Σ.Υ και των Ασφαλιστικών Ταμείων, τότε πρέπει να επιλέξουν να αντιπαρατεθούν με τα οργανωμένα συντεχνιακά συμφέροντα που κυριαρχούν στον τομέα της υγείας. Ας κάνουν την επιλογή τους, δυστυχώς άλλος δρόμος δεν υπάρχει εάν θέλουμε να διατηρηθεί το Δημόσιο Σύστημα Υγείας.
Με εκτίμηση
Τσακάλου Αλίκη, Διευθύντρια του Φαρμακείου του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ
Πηγή
Κείμενο μέσω email από: Τσακάλου Αλίκη
