Το 2011 πρέπει να είναι χρονιά ριζικών μεταρρυθμίσεων για την αναδιοργάνωσή του ΕΣΥ και την αποδοτικότερη διαχείριση των οικονομικών πόρων που διατίθενται για την Δημόσια Υγεία.
Από το σύνολο των δαπανών ειδικά οι φαρμακευτικές δαπάνες λόγω των ανεξέλεγκτων και αδικαιολόγητων αυξήσεων την τελευταία δεκαετία, που δεν δικαιολογούνται ούτε από την γήρανση του πληθυσμού ,ούτε από την είσοδο νέων ακριβών φαρμάκων, βρίσκονται στο στόχαστρο και είναι απαραίτητο να ολοκληρωθεί το 2011 η νέα φαρμακευτική πολιτική με την εφαρμογή δέσμης μέτρων για την μείωσή τους χωρίς να στερούμε από τους ασθενείς τα αναγκαία φάρμακα. Για τους ανωτέρω λόγους προτείνω τα παρακάτω 12 βασικά μέτρα που η εφαρμογή τους δεν απαιτεί κόστος και θα σηματοδοτήσουν μία ποιοτική αλλαγή στον τομέα του φαρμάκου:
1.Οι τιμές των φαρμάκων: Στις 16/2/2010 σε συνέντευξη τύπου που παραχώρησε η ηγεσία του Υπουργείου Οικονομίας ανακοίνωσε τα αποτελέσματα έρευνας που διενήργησε σχετικά με τις τιμές των φαρμάκων. Αποδείχτηκε ότι η Ελλάδα ήταν η Τρίτη ακριβότερη χώρα στο σύνολο των φαρμάκων στην Ευρώπη και στα γενόσημα η Τρίτη ακριβότερη παγκοσμίως. Ο μύθος που είχαν καλλιεργήσει οι εταιρείες ότι στην Ελλάδα είχαμε φθηνά φάρμακα κατέρρευσε από την έρευνα που επιτέλους έγινε από το Υπουργείο Οικονομίας. Απάντηση όμως δεν δόθηκε από τους υπεύθυνους για το ποιος ευθύνεται για τις υπερτιμολογήσεις των φαρμάκων. Γιατί οι τιμές των φαρμάκων δεν ήταν στα επίπεδα που όριζε ο νόμος 3408 που ψηφίστηκε στις 4/11/2005 και στο άρθρο 13 προέβλεπε ότι οι τιμές έπρεπε να είναι στον μέσο όρο των δύο φθηνότερων της Ευρωζώνης συν την ποιο φθηνότερη τιμή από τις υπόλοιπες δέκα χώρες που προσχώρησαν στην Ε.Ε μετά την 1/5/2004; Τα Ασφαλιστικά Ταμεία και τα Νοσοκομεία πλήρωσαν επιπλέον εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως λόγω των υπερτιμολογήσεων.
Η αναπροσαρμογή των τιμών όλων των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων βάσει του νέου νόμου 3840/31-3-2010 (άρθρο 14), που προβλέπει να καθοριστούν οι τιμές με βάση τον μέσο όρο των τριών φθηνότερων τιμών από τις χώρες της Ε.Ε που δημοσιεύουν στοιχεία, ήταν ένα θετικό μέτρο της νέας κυβέρνησης αλλά και μία μεγάλη περιπέτεια που διήρκησε 10 μήνες και ακόμη δεν ολοκληρώθηκε.
Για να ολοκληρωθεί η αλλαγή και στον τρόπο καθορισμού των τιμών των φαρμάκων είναι απαραίτητο:
α) Να γίνει προσπάθεια ώστε να ενταχτούν όλες οι χώρες της Ε.Ε στο δείγμα από το οποίο υπολογίζονται οι τιμές.
β)Να καταργηθεί το πλαφόν που έχει τεθεί για την μείωση των τιμών και επηρεάζει την ελεύθερη προσαρμογή των τιμών.
γ) Να αναρτηθεί στο διαδίκτυο το παρατηρητήριο τιμών για να υπάρχει διαφάνεια και έλεγχος. Πραγματικό παρατηρητήριο που να περιέχει τις τιμές ανά φάρμακο και φαρμακευτική μονάδα στις χώρες της Ε.Ε .
δ) Να μειωθούν οι τιμές όλων των πρωτότυπων φαρμάκων που έληξε η άδεια προστασίας της ευρεσιτεχνίας τους κατά 20% όπως προβλέπει ο νόμος.. Να μειωθούν επίσης οι τιμές όλων των γενόσημων στο 72% της αρχικής τιμής των πρωτότυπων.
ε) Να ενταχτούν στα φάρμακα υψηλού κόστους φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα υψηλής αξίας έως και 5 χιλιάδων ευρώ που αδικαιολόγητα δεν έχουν ενταχτεί .
ζ) Ο καθορισμός των τιμών των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων θα γίνεται πλέον από το Υπουργείο Υγείας το οποίο έχει άμεση ενημέρωση για τις εξελίξεις στα φάρμακα, αλλά και την βασική ευθύνη για την ορθή διαχείριση των οικονομικών πόρων που αφορούν τον δημόσιο τομέα υγείας.
η) Να αλλάξει η σύνθεση της επιτροπής τιμών γιατί είναι αδιανόητο στην 11μελη επιτροπή να υπάρχουν 4 εκπρόσωποι από κοινωνικούς φορείς που έχουν συμφέρον από την αύξηση των τιμών των φαρμάκων και να μην υπάρχει ούτε ένας εκπρόσωπος από τους εργαζόμενους, το ΙΚΑ, και το ΙΝΚΑ. Να μην υπάρχει εκπρόσωπος από τους νοσοκομειακούς φαρμακοποιούς και γιατρούς.
2. Εθνική πολιτική για την προώθηση των γενόσημων που να περιλαμβάνει και μείωση της συμμετοχής των ασφαλισμένων όταν τα προμηθεύονται. Η ανάπτυξη της Ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας μπορεί να προέλθει πλέον όχι από τα υπερτιμολογημένα φάρμακα, αλλά από τις ανταγωνιστικές τιμές και εκπτώσεις προς τα Νοσοκομεία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία και την αύξηση του ποσοστού των γενόσημων στο 50% της συνολικής κατανάλωσης των φαρμάκων στην χώρα μας, όπως σε όλες σχεδόν τις ανεπτυγμένες χώρες.
Για να μπορέσουμε να πετύχουμε τον ανωτέρω στόχο απαιτούνται ενέργειες όπως:
α) Να αυξηθεί στο 60%.το ποσοστό των δραστικών ουσιών που δεν προστατεύονται από «πατέντα» στο σύνολo των συνταγογραφούμενων φαρμάκων(Στη Γερμανία ανέρχεται στο 80%). Μέσο για την επιτυχία του ανωτέρω στόχου πρέπει να είναι τα θεραπευτικά πρωτόκολλα και ο ΕΟΦ να διευκολύνει χρονικά την είσοδο των νέων γενόσημων στην φαρμακευτική αγορά, διενεργώντας τους απαραίτητους ποιοτικούς ελέγχους.
β) Στην κατηγορία των δραστικών ουσιών που κυκλοφορούν και γενόσημα φάρμακα να γίνουν διαγωνιστικές διαδικασίες που θα έχει ως αποτέλεσμα τα γενόσημα να αποκτήσουν μεγάλο μερίδιο, τουλάχιστον το 85% στην ανωτέρω κατηγορία, που αντιστοιχεί στο 51% της συνολικής κατανάλωσης όλων των φαρμάκων. Μέσο για την επιτυχία του ανωτέρου στόχου είναι οι διαγωνισμοί και η αντιμετώπιση της παραπλανητικής προπαγάνδας σε βάρος των γενόσημων.
3. Άμεσα διενέργεια διεθνών διαγωνισμών στο ΕΣΥ όπως προβλέπει ο νέος νόμος 3846 /2010 ανά δραστική ουσία ή ομάδες δραστικών ουσιών, σύμφωνα με την κατάταξη ACT του Π.Ο.Υ, από κεντρική δημόσια υπηρεσία στα πλαίσια της Ε.Π.Υ που μπορεί να δημιουργηθεί με αποσπάσεις έμπειρων και εξειδικευμένων στελεχών ή από τις 7 Υ.ΠΕ συμπληρωματικά. Όποια υπηρεσία αναλάβει την διενέργεια των διαγωνισμών σε πρώτη φάση να μην αγοράζει ,ούτε να αποθηκεύει, ούτε να διανέμει ,ούτε να πληρώνει τους προμηθευτές ώστε να μη προσθέσει κόστος και γραφειοκρατία. Να ασχολείται αποκλειστικά με τη διενέργεια διαγωνισμών εκφράζοντας την ενιαία αγοραστική δύναμη των Νοσοκομείων και άλλων φορέων του Δημόσιου Συστήματος Υγείας και να παρακολουθεί την υλοποίηση των συμβάσεων.
4. Να θεσμοθετηθεί η δυνατότητα των ασφαλιστικών ταμείων και οι διαδικασίες για να συνάπτουν εκπτωτικά συμβόλαια με τις φαρμακευτικές εταιρείες ιδιαίτερα στην κατηγορία των φαρμάκων που κυκλοφορούν και γενόσημα, παρέχοντας μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς προς τις εταιρείες που θα δώσουν μεγαλύτερες εκπτώσεις.
5. Να θεσμοθετηθεί η δυνατότητα συνταγογράφησης με την δραστική ουσία δηλαδή την επιστημονική ονομασία των φαρμάκων. Να είναι υποχρεωτική στα Νοσοκομεία. Να πριμοδοτούνται οι γιατροί που συνταγογραφούν με βάση την δραστική ουσία και επιλέγουν μεταξύ των αντίστοιχων φαρμάκων της ίδιας θεραπευτικής κατηγορίας το φθηνότερο.
6.Στον ιδιωτικό τομέα να θεσμοθετηθεί η δυνατότητα υποκατάστασης των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων όμοιας δραστικής ουσίας από τους φαρμακοποιούς βάσει των κατευθύνσεων που θα δίνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία με στόχο να χορηγούνται τα φθηνότερα μεταξύ των επιστημονικά αποδεδειγμένα ουσιωδώς όμοιων και βιοϊσοδύναμων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων.
7. Να εκπονηθούν άμεσα θεραπευτικά πρωτόκολλα στον τομέα της φαρμακευτικής αγωγής τουλάχιστον για τις βασικές ασθένειες από τις επιτροπές του ΕΟΦ και συμπληρωματικά από επιτροπές στις κλινικές των Νοσοκομείων . Είναι επιτακτική ανάγκη η απόλυτη ελευθερία συνταγογράφησης ανεξαρτήτου κόστους, να αντικατασταθεί σταδιακά από την συλλογική ευθύνη επιτροπών υψηλού επιστημονικού επιπέδου σε όλες τις βαθμίδες του ΕΣΥ που θα αποφασίζουν:
α) σχετικά με τα θεραπευτικά πρωτόκολλα δίνοντας συγκεκριμένες οδηγίες για τη συνταγογράφηση φαρμάκων ιδιαίτερα για τις ακριβές φαρμακοθεραπείες,
β) θα εξετάζουν τη σχέση τιμής και αποτελεσματικότητας για κάθε φαρμακευτικό ιδιοσκεύασμα,
γ) θα διαπραγματεύονται χαμηλότερες τιμές για την προμήθεια των φαρμάκων και των υλικών είτε μέσω διαγωνισμών στο ΕΣΥ , είτε μέσω τιμών αναφοράς και εκπτωτικών συμβολαίων στα Ασφαλιστικά Ταμεία και
δ) θα εφαρμόζουν πολιτικές συγκράτησης των δαπανών ανά κλινική στα Νοσοκομεία.
8.Να μειωθούν τα ποσοστά που ανέρχονται έως και 16% επί του κύκλου εργασιών, που οι φαρμακευτικές εταιρείες δικαιολογούν ως έξοδα προβολής των προϊόντων τους( εγκύκλιος του ΕΟΦ στις 26/9/2003). Να καταργηθούν τα έξοδα που εντάσσονται στις προωθητικές ενέργειες και εξυπηρετούν ουσιαστικά την προκλητή και κατευθυνόμενη συνταγογράφηση.
9. Πρέπει να αλλάξει το σύστημα των απευθείας πριμοδοτήσεων από τις φαρμακευτικές εταιρείες προς τους γιατρούς και άλλους επιστήμονες για την συμμετοχή τους σε εκπαιδευτικά συνέδρια, ομιλίες σε εκδηλώσεις και κλινικές δοκιμές, γιατί αυτό τροφοδοτεί την διαφθορά . Γιατί έχει από όλους διαπιστωθεί ότι η απευθείας συναλλαγή επηρεάζει και οδηγεί στη προκλητή συνταγογράφηση. Τα οικονομικά συμφέροντα που καθορίζονται από την απευθείας σχέση των στελεχών του ΕΣΥ με τις εταιρείες είναι πολύ μεγάλα και καταρρίπτουν εύκολα τα εμπόδια που προσπαθούν να τεθούν με τους κανόνες δεοντολογίας. Οι παροχές και προτάσεις των φαρμακευτικών εταιρειών για την προώθηση της ιατρικής και φαρμακευτικής εκπαίδευσης να κατευθύνονται στις Διοικήσεις των Δημόσιων Οργανισμών . Οι επιστημονικές επιτροπές των Οργανισμών να προγραμματίζουν με αντικειμενικά κριτήρια την εκπαίδευση όλων των στελεχών και την συμμετοχή τους σε ερευνητικά προγράμματα και κλινικές μελέτες.
10.Τα έξοδα των φαρμακευτικών εταιρειών για συμμετοχές σε συνέδρια κ.τ.λ. ,να εκπίπτουν φορολογικά μόνο εφόσον είναι παροχές προς τις Διοικήσεις των Οργανισμών, ώστε να μην αποτελούν αντικείμενο προσωπικής συναλλαγής με υπαλλήλους των Νοσοκομείων.
11.Να προστατεύεται η ανεξαρτησία και η αξιοπρέπεια των επιστημόνων του ΕΣΥ. Οι χορηγίες για τις αμοιβές των ομιλητών σε συνέδρια και εκδηλώσεις να δίνονται από τις φαρμακευτικές εταιρείες στις οργανωτικές επιτροπές, οι οποίες να επιλέγουν και να πριμοδοτούν εάν κρίνουν απαραίτητο τους ομιλητές .
12. Ο ΕΟΦ να οργανώσει έντυπη φαρμακευτική ενημέρωση ώστε να μην ελέγχεται η ενημέρωση στα Νοσοκομεία αποκλειστικά από τις φαρμακευτικές εταιρείες που χρηματοδοτούν μέσω διαφημίσεων την κυκλοφορία δωρεάν εντύπων.
Τα ανωτέρω μέτρα μαζί με άλλα αναγκαία όπως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, το διπλογραφικό σύστημα, η ενιαία κωδικοποίηση των υλικών και των φαρμάκων, οι νοσοκομειακές συσκευασίες και η ενίσχυση των Νοσοκομειακών Φαρμακείων θα συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση των φαρμακευτικών δαπανών.
Η εφαρμογή των ανωτέρω προτάσεων μπορεί να προέλθει μόνο με την συνεργασία των γιατρών , των φαρμακοποιών, των νοσηλευτών , των στελεχών της μηχανοργάνωσης και των ασθενών και η πολιτεία πρέπει να θεσμοθετήσει κίνητρα για να συμμετέχουν όλοι στην προσπάθεια περιορισμού της φαρμακευτικής δαπάνης.
Με επιχειρήματα , θετική δράση, συνεργασία, διαπραγματεύσεις με τις εταιρείες και αποτελέσματα στο Νοσοκομείο μας όπως και σε άλλα Νοσοκομεία, αποδεικνύουμε ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια εξοικονόμησης οικονομικών πόρων μέσω της εφαρμογής πολιτικών που αντιμετωπίζουν την σπατάλη και την διαπλοκή. Με αποτελέσματα διαπραγματεύσεων που περιέχουν εκπτώσεις έως και 50% επιπλέον της νοσοκομειακής τιμής των φαρμάκων αποδεικνύουμε ότι τα ελλείμματα δεν είναι απαραίτητο να καλυφθούν ειδικά στον τομέα της Υγείας από εισπρακτικά μέτρα, μειώσεις μισθών ή μείωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους ασθενείς. Μπορούν να καλυφτούν από την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και ειδικά στον τομέα των προμηθειών και των φαρμακευτικών δαπανών και δεν κατανοούμε τις επιφυλάξεις και τις αναστολές για να εφαρμοστούν άμεσα τα αυτονόητα όπως η διενέργεια διαγωνισμών για την προμήθεια των φαρμάκων στα Νοσοκομεία.
Mε εκτίμηση,
Τσακάλου Αλίκη, Διευθύντρια του Φαρμακείου του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ
Πηγή
Κείμενο μέσω email από: Τσακάλου Αλίκη
