Ποιο είναι το πρόβλημα
Τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια είναι καθημερινό φαινόμενο και σύνηθες πρόβλημα στα νοσοκομεία σε όλη την Ευρώπη.
Για ποιο λόγο πρέπει να προωθήσουμε την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών
Με την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών είναι δυνατόν να αποφευχθεί η εμφάνιση και επιλογή των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων.
Ο ρόλος του ECDC
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) είναι ένας οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει στόχο να ενισχύσει τους αμυντικούς μηχανισμούς της Ευρώπης ενάντια στις λοιμώξεις.
Αποστολή του ECDC είναι να εντοπίζει, να αξιολογεί και να ενημερώνει σχετικά με τις απειλές που θέτουν οι λοιμώξεις για την ανθρώπινη υγεία. Για να επιτευχθεί η αποστολή αυτή συνεργάζεται με φορείς προστασίας της υγείας σε όλη την Ευρώπη για να ενισχύσει και να αναπτύξει συστήματα επιτήρησης και έγκαιρης προειδοποίησης σχετικά με λοιμώξεις.
Συνεργαζόμενο με εμπειρογνώμονες σε όλη την Ευρώπη, το ECDC συγκεντρώνει γνώσεις για την υγεία στην Ευρώπη, έτσι ώστε να εκπονεί επιστημονικές γνωμοδοτήσεις και συστάσεις σχετικά με τους κινδύνους από ήδη υπάρχουσες και αναδυόμενες λοιμώδεις νόσους. Επίσης, το ECDC συμβάλλει στην ενημέρωση και στην κοινοποίηση πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τις λοιμώδεις νόσους μέσω του συστήματος παρακολούθησης που διαθέτει, των δημοσιεύσεών του και της συνεργασίας του με υγειονομικές αρχές απ’ όλη την Ευρώπη.
* Ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτηρίδια έχουν καταστεί καθημερινό φαινόμενο και πρόβλημα στα νοσοκομεία σε όλη την Ευρώπη.
* Κακή χρήση των αντιβιοτικών μπορεί να είναι αφορμή οι ασθενείς να αποικισθούν ή να μολυνθούν με ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια, όπως ο ανθεκτικός στη μεθικιλίνη χρυσίζων σταφυλόκοκκος (MRSA), ανθεκτικών στη βανκομυκίνη εντερόκοκκων (VRE) και άκρως ανθεκτικών Gram-αρνητικών βακίλλων.
* Κατάχρηση αντιβιοτικών συσχετίζεται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης λοιμώξεων από Clostridium difficile.
* Η εμφάνιση, επιλογή και διασπορά των ανθεκτικών βακτηρίων είναι μια απειλή για την ασφάλεια των ασθενών σε νοσοκομεία, διότι:
- Λοιμώξεις με ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτηρίδια μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα των ασθενών, καθώς και αυξημένη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο.
- Ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά συχνά οδηγεί σε καθυστερήσεις στην κατάλληλη αντιβιοτική θεραπεία.
- Ακατάλληλη ή καθυστερημένη αντιβιοτική θεραπεία σε ασθενείς με σοβαρές λοιμώξεις σχετίζεται με χειρότερη έκβαση των ασθενών και ενίοτε θανάτου.
- Η τρέχουσα έρευνα για νέα αντιβιοτικά είναι περιορισμένη και, αν η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά αυξάνεται συνεχώς, δεν θα υπάρχουν αποτελεσματικά αντιβιοτικά για τη θεραπεία.
Πώς η χρήση αντιβιοτικών συμβάλλει στο πρόβλημα;
* Οι ασθενείς που νοσηλεύονται έχουν μεγάλη πιθανότητα να τους χορηγηθεί ένα αντιβιοτικό και το 50% του συνόλου χρήσης αντιβιοτικών στα νοσοκομεία μπορεί να είναι ακατάλληλη
* Κατάχρηση αντιβιοτικών στα νοσοκομεία είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που οδηγούν στην ανάπτυξη της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά
* Κακή χρήση των αντιβιοτικών μπορεί να περιλαμβάνει οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:
- Όταν τα αντιβιοτικά συνταγογραφούνται άσκοπα
- Όταν η χορήγηση του αντιβιοτικού καθυστερεί σε ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση
- Όταν το φάσμα της αντιβιοτικής θεραπείας είναι είτε υπερβολικά μικρό ή υπερβολικά μεγάλο
- Όταν η δόση του αντιβιοτικού είναι είτε πολύ μικρή είτε πολύ υψηλή σε σύγκριση με όσα αναφέρονται για το συγκεκριμένο ασθενή
- Όταν η διάρκεια της θεραπείας με αντιβιοτικά είναι πολύ μικρή ή πάρα πολύ μεγάλη
- Όταν η θεραπεία με αντιβιοτικά δεν είναι βελτιωμένη σύμφωνα με τα μικροβιολογικά δεδομένα των καλλιεργειών, όταν αυτά καταστούν διαθέσιμα
Γιατί να προωθήσουμε τη συνετή χρήση των αντιβιοτικών;
* Συνετή χρήση των αντιβιοτικών μπορεί να προλάβει την εμφάνιση των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίδια.
* Η μείωση χρήσης αντιβιοτικών έχει αποδειχθεί ότι οδηγεί σε μείωση της συχνότητας από λοιμώξεις με Clostridium difficile.
Πώς να προωθήσουμε τη συνετή χρήση των αντιβιοτικών;
* Πολυκεντρικές στρατηγικές, οι οποίες περιλαμβάνουν χρήση συνεχούς εκπαίδευσης, η χρήση τεκμηριωμένων ανα νοσοκομείο κατευθυντήριων γραμμών και πολιτικών, τα περιοριστικά μέτρα και οι διαβουλεύσεις για τις λοιμώδεις ασθένειες από μικροβιολόγους και φαρμακοποιούς, μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερες πρακτικές συνταγογράφησης αντιβιοτικών και της μείωσης της αντίστασης στα αντιβιοτικά.
- Η παρακολούθηση της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά εντός των νοσοκομείων και η χρήση των δεδομένων από τη χορήγηση των αντιβιοτικών έχει αποδειχθεί ότι παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για τον προσανατολισμό εμπειρική θεραπεία με αντιβιοτικά σε βαριά πάσχοντες ασθενείς)
- Ακριβές χρονοδιάγραμμα και βέλτιστη διάρκεια της αντιβιοτικής προφυλακτικής αγωγής για τις χειρουργικές επεμβάσεις συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο λοιμώξεων της χειρουργικής θέσης και μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίδια
- Οι μελέτες δείχνουν ότι, για ορισμένες ενδείξεις, μικρότερη και όχι μεγαλύτερη διάρκεια της θεραπείας μπορεί να χορηγηθεί χωρίς διαφορές όσον αφορά την έκβαση των ασθενών και αυτό έχει επίσης συσχετιστεί με μικρότερη συχνότητα της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά
- Λαμβάνοντας μικροβιολογικά δείγματα πριν από την έναρξη εμπειρικής θεραπείας με αντιβιοτικά, τα αποτελέσματα της παρακολούθησης της καλλιέργειας και του εξορθολογισμού της αντιβιοτικής αγωγής με βάση τα αποτελέσματα των καλλιεργειών, είναι ένα μέσο για να μειωθεί η περιττή χρήση αντιβιοτικών
Για αναλυτική Βιβλιογραφία: ΕΔΩ
Πηγές
http://ecdc.europa.eu/el/eaad/Pages/Home.aspx
http://ecdc.europa.eu/el/eaad/antibiotics/Pages/messagesForPublic.aspx
http://ecdc.europa.eu/en/eaad/Pages/ToolkitHospitalPrescribers_KeyMessages.aspx
European Antimicrobial Resistance Surveillance System . RIVM. 2009 [cited March 30, 2010]
