26/11/10

Νανοϋλικά: προβλήματα σχετικά με την εκτίμηση του κινδύνου από τη χρήση τους

Οι νανοτεχνολογίες παρέχουν τη δυνατότητα ανάπτυξης νέων υλικών και προϊόντων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλούς τομείς. Υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες για τον τομέα των ιατρικών εφαρμογών (π.χ. χορήγηση φαρμάκων, τεχνικές απεικόνισης), τον ενεργειακό τομέα (π.χ. αποθήκευση ενέργειας, ηλιακοί συλλέκτες) και την επιστήμη των υλικών (π.χ. ελαφρύτερα και ανθεκτικότερα υλικά).

Ωστόσο, η χρήση νανοτεχνολογιών συνεπάγεται σοβαρά προβλήματα για τους αρμόδιους εκτίμησης κινδύνου και τις ρυθμιστικές αρχές, όπως για παράδειγμα πώς μπορεί να καθοριστεί αν ένα υλικό συνιστά νανοϋλικό. Για την επίλυση των σχετικών προβλημάτων πολιτικής, η ΕΕ καταρτίζει σχέδιο δράσης για τις νανοεπιστήμες και τις νανοτεχνολογίες.

Τα νανοϋλικά είναι υλικά των οποίων τα συστατικά έχουν συνήθως μέγεθος μεταξύ 1 και 100 nm. Η κατηγοριοποίηση αυτή δεν υπονοεί συγκεκριμένο κίνδυνο ούτε συνεπάγεται αναγκαστικά ότι τα υλικά αυτά έχουν νέες επικίνδυνες ιδιότητες. Επίσης, δεν παρέχει στοιχεία για την τοξικότητά τους.

Οι επιφυλάξεις όσον αφορά τη χρήση νανοϋλικών οφείλονται στην αβεβαιότητα για το αν οι μέθοδοι δοκιμών που χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό του κινδύνου και την εκτίμηση της επικινδυνότητας των "κλασικών" χημικών ουσιών μπορούν επίσης να εφαρμοστούν στα νανοϋλικά. Οι μέθοδοι εκτίμησης της επικινδυνότητας που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι επαρκώς ευέλικτες για να μπορούν να εφαρμοστούν στα νανοϋλικά. Επίσης, οι περισσότερες τοξικολογικές και οικοτοξικολογικές μέθοδοι φαίνεται ότι είναι κατάλληλες για τον εντοπισμό των σχετικών κινδύνων.

Δεν μπορεί, όμως, να θεωρηθεί ότι οι τρέχουσες επιστημονικές γνώσεις επιτρέπουν την ανίχνευση όλων των βλαβερών επιπτώσεων των νανοϋλικών. Ενδεχομένως να πρέπει να προσαρμοστούν οι σημερινές μέθοδοι ελέγχου ή να συμπληρωθούν με άλλες, έτσι ώστε να έχουμε πληρέστερη εικόνα των πιθανών κινδύνων των νανοϋλικών. Επίσης, για μια ακριβέστερη εκτίμηση του βαθμού επικινδυνότητας είναι αναγκαία η πληροφόρηση για την πραγματική έκθεση του ανθρώπου και του περιβάλλοντος στα νανοϋλικά.

Του Wim De Jong, αντιπροέδρου της επιστημονικής επιτροπής για τους ανακύπτοντες και τους πρόσφατα εντοπιζόμενους κινδύνους για την υγεία (ΕΕΑΝΚΥ)

Πηγές

Europa Health Newsletter

Safety of Manufactured Nanomaterials

Nanoelectronics Research on European level

Nanomaterials

Nanotechnology Homepage of the European Commission